خبرحرفه ای - حسین بردبار : برنامه هفتم پیشرفت اولین سال اجرای خود را می گذراند و بازخوانی مهمترین شاخصه های اجرایی و اهداف کمی و کیفی که وزارتخانه ها و سازمانها و تیم اقتصادی دولت در طول تصدی مسئولیت خویش باید در قبال اجرای این برنامه مدنظر قرار بدهند، عامل مهمی برای عمل به مفاد و احکام این برنامه است از همین رو در سلسله گزارشهایی تلاش می کنیم مهمترین وظایف اجرایی و شاخصه های کیفی و کمی در برنامه هفتم پیشرفت را به عنوان یکی از مهمترین اسناد بالادستی که دولتها موظف به اجرای آن هستند ؛ بازخوانی کنیم:
اهداف کمی عملکردی در بخش های نفت، گاز
به گزارش خبر حرفه ای مهمترین اهداف کمی سنجه‌های عملکردی انرژی در بخش های نفت، گاز درجدول شماره ۸برنامه هفتم پیشرفت قابل مشاهده است که باید در پایان برنامه محقق شود، از میان آنها می توان به موضوعات مهمی همچون تولید ۱۲۹ میلیون لیتر بنزین در روز و ۱۳۰ میلیون لیتر روزانه نفت گاز(گازوئیل) اشاره کرد، این در حالی است که به گفته جلیل سالاری مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران میزان تولید بنزین و نفت گاز کشور در انتهای سال گذشته به ترتیب ۱۱۲ و ۱۱۱ میلیون لیتر در روز بوده است. ظرفیت تولید صیانتی نفت خام معادل ۴میلیون و ۸۰۰ هزار بشکه در روز و تولید یک میلیارد و ۳۴۰ میلیون مترمکعب گاز از دیگر اهدافی است که باید طی ۵ سال آینده توسط مردان اقتصادی این میدان در کابینه چهاردهم محقق شود.این در حالی است که به گفته وزیر نفت دولت سیزدهم ریل گذاری برای تولید ۴ میلیون بشکه ای نفت خام تا پایان امسال گذاشته شده است .جمع آوری ۱۶ میلیارد متر مکعب گاز مشعل در سال نیز از دیگر اهداف سختی است که طی ۵ سال آینده باید ایجاد گردد، سخت به این دلیل که ظرفیت کنونی آن با هدف برنامه فاصله زیادی دارد چرا که مرداد ماه امسال جواد اوجی با بیان اینکه در جمع‌آوری گازهای مشعل به رکورد ۱۶ میلیون مترمکعب رسیده‌ایم وعده داد که تا پایان سال این رقم به ۳۰ میلیون مترمکعب می‌رسد که بازهم با هدف برنامه فاصله زیادی دارد، فاصله ای که مهندس پاک نژاد و یاران او باید مرد میدان پیمودن آن باشند.
شاخصه ها و اهداف کمی بخش برق
جدول شماره ۹ برنامه هفتم پیشرفت نیز به مهمترین اهداف کمی تا پایان برنامه در بخش برق می پردازد که از جمله آنها می توان به تحقق حداکثر توان۸۷هزار مگاواتی تولید برق در اوج بار در سال پایانی برنامه اشاره کرد در حالی که این توان در حال حاضر ۷۷ هزار مگاوات است.دستیابی به ظرفیت منصوبه ۱۲ هزار مگاواتی در نیروگاه های تجدیدپذیر از دیگر اهداف سختی است که دراین جدول آمده است، سختی آن به دلیل فاصله زیادی است که ظرفیت کنونی نیروگاه های تجدیدپذیر کشور با این رقم دارند. آخرین گزارش سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره‌وری برق ایران نشان می‌دهد تا پایان خردادماه ظرفیت نیروگاه‌های تجدیدپذیر کشور به ۱۱۹۹.۷۱ مگاوات رسیده است که به‌زودی به یک‌هزار و ۲۰۰ مگاوات خواهد رسید.
ظرفیت منصوبه ۳ هزار مگاواتی برای نیروگاه های هسته ای نیز دیگر هدف مهمی است که تا ۵ سال آینده باید محقق گردد، در حالی که این رقم درحال حاضر حدود یک هزار مگاوات است که در نیروگاه اتمی بوشهر تولید می شود.
اصلاح ساختار اداری
اصلاح ساختار اداری و سازمانی وزارتخانه های نفت و نیرو از دیگر احکامی است که مردان عهده دار این مسئولیتها طی سالهای پیش رو باید مدنظر داشته باشند. طبق ماده ۴۳ قانون برنامه هفتم وزارتخانه‌های نفت و نیرو مکلفند با همکاری سازمان برنامه و بودجه تا پایان سال اول اجرای برنامه، نسبت به اصلاح ساختار اداری و سازمانی ستادی، شرکتها و سازمان‌های زیرمجموعه خود در حوزه برق، گاز و نفت با رویکرد تفکیک وظایف حاکمیتی از تصدی‌گری، اقدام کنند و پیشنهاد لازم را پس از تأیید شورای‌عالی اداری برای طی تشریفات قانونی لازم ارائه نمایند.وزارتخانه‌های نفت و نیرو مکلفند گزارش عملکرد این بند را هر شش‌ماه یک‌بار به کمیسیون‌‌های اجتماعی و انرژی مجلس ارسال نمایند. همچنین در راستای تقویت نظارت بر تأسیسات و فعالیت‌های هسته‌ای و پرتوی کشور، مرکز نظام ایمنی هسته‌ای کشور وابسته به سازمان انرژی اتمی ایران بهصورت یک مؤسسه دولتی با شخصیت مستقل، تغییر وضعیت می‌یابد. تمامی اختیارات، اعتبارات و اموال این مرکز به مؤسسه منتقل میشود.
تولید نفت و گاز با مشارکت همسایگان
نکته دیگری که با هدف تولید حداکثری و در راستای توسعه سیاست (دیپلماسی) انرژی و حضور در بازارهای بین‌المللی در برنامه هفتم گنجانده شده، مجوزی است که به وزارت نفت برای تولید نفت و گاز در میادین مشترک با مشارکت کشورهای همسایه داده شده است . طبق ماده ۴۴ این برنامه، وزارت نفت مجاز است با رعایت قوانین و اصل هفتاد و هفتم (۷۷) قانون اساسی از طریق شرکت ملی نفت ایران بدون واگذاری مالکیت در میادین مشترک نسبت به عقد قراردادهای بهره‌برداری مشترک با همسایگان و همچنین عقد قراردادهای مشارکت در تولید میادین مشترک اقدام نماید.
بر اساس حکم دیگری درهمین ماده وزارت نفت مجاز است با هدف توسعه صادرات فراوردههاي نفتي نسبت به مشارکت در توسعه پالایشگاه یا پتروپالایشگاه خارجی یا احداث پالایشگاه یا پتروپالایشگاه جدید خارجی یا تملک سهام آنها و نیز افزایش ظرفیت داخلی پتروپالایش نفت کشور به میزان ۳۰۰ هزار بشکه در روز، اقدام کند.
ایجاد سامانه جامع هوشمند انرژی
ایجاد یک سامانه جامع هوشمند برای پایش و نظارت بر فرآیندهای استخراج ، انتقال ، ذخیره سازی و تولید و مصرف نفت و گاز و فرآورده های پتروشیمی و مشتقات آنها از دیگر وظایفی است که بر اساس بند پ ماده ۴۴ برنامه هفتم بر عهده وزارت نفت گذاشته شده است که نهایتا باید تا پایان سال دوم برنامه محقق شود.این سامانه هوشمند باید با دو ساختار ۱- «بانک اطلاعات و داده»و ۲- «نصب دستگاههای سنجش الکترونیک هوشمند جرمی» در خطوط لوله و کلیه مجاری و انبارهای صنعت نفت کشور ترتیبی اتخاذ نماید تا امکان رصد لحظه‌ای و میزان در جریان کالاهای مذکور از برداشت تا مصرف در خطوط لوله و کلیه مخازن و انبارها فراهم شود. وزارت نفت مکلف است گزارش عملکرد اجرای این بند را بهصورت ماهانه به کمیسیون انرژی و کمیسیون اصل نودم (۹۰) قانون اساسی مجلس ارائه نماید.
|
تکالیف برنامه هفتم برای دولت
|
|
اهداف کمّی سنجه‌های عملکردی انرژی
|
|
اصلاح ساختار حکمرانی بخش‌های برق و نفت و گاز
|
|
افزایش سهم معاملات برق در بورس انرژی به ۳۰ درصد تا پایان سال دوم و ۶۰ درصد تا پایان برنامه
|
|
مستقل‌سازی مرکز نظام ایمنی هسته‌ای کشور از سازمان انرژی اتمی
|
|
عقد قراردادهای بهره‌برداری مشترک با همسایگان و همچنین عقد قراردادهای مشارکت در تولید میادین مشترک
|
|
توسعه دیپلماسی انرژی و حضور در بازارهای بین المللی با استفاده از ظرفیت پالایشگاه و پتروپالایشگاه خارجی
|
|
افزایش ظرفیت پتروپالایش نفت کشور به میزان ۳۰۰ هزار بشکه در روز
|
|
افزایش میزان تولید از محل ذخیره‌سازی گاز طبیعی در دوره دو مااه اوج مصرف به حداقل ۱۲۰ میلیون متر مکعب در روز
|
|
راه‌اندازی و بهره‌برداری از سامانه جامع مدیریت هوشمند انرژی تا پایان سال دوم برنامه
|
|
افزایش حجم واردات و صادرات گاز کشور به ترتیب به میزان ۴۰ و ۲۰ میلیارد متر مکعب در سال
|
|
افزایش حجم سواپ نفت خام و فراورده‌های نفتی به ۲۰۰ هزار بشکه در روز
|
|
افزایش میزان تجارت برق به ۲۰ میلیارد کیلووات ساعت در سال
|
|
استانداردسازی ترکیب و کیفیت فراورده‌های نفتی
|
|
تمهید توسعه نیروگاه‌های بادی، خورشیدی و زمین‌گرمایی
|
|
تهمید توسعه نیروگاه‌های خودتأمین
|
|
برقی‌سازی خودروها
|
|
تأسیس سازمان بهینه‌سازی و مدیریت راهبردی انرژی
|
|
تهیه برنامه جامع تأمین و تخصیص حامل‌های انرژی شبکه حمل و نقل کشور
|
|
نظارت الکترونیکی مصرف نفتگاز
|
|
صدور گواهی حامل انرژی صرفه‌جویی‌شده
|
|
ایجاد حساب بهینه‌سازی مصرف انرژی
|
|
اصلاح آیین‌نامه ایجاد بازار بهینه‌سازی انرژی
|
