انشعابات غیرمجاز؛ ریشه اصلی تلفات برق در کشور

خبر حرفه ای/مجری طرح کاهش تلفات برق توانیر با بیان این که براساس برآوردهای انجام‌ شده، تلفات برق ایران در حداقل ممکن قرار دارد و با کشورهای پیشرفته صنعتی برابری می‌کند گفت: مهمترین دلیل تلفات در کشور، تلفات غیرفنی (انشعابات غیرمجاز) متاثر از شرایط اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی بوده که در برخی مناطق کشور به‌صورت یک معضل اساسی مطرح است.

به گزارش خبر حرفه ای از خبرگزاری توانیر، مهرداد صمدی در تشریح وضعیت کنونی تلفات شبکه برق ایران در مقایسه با سایر کشورهای دنیا گفت: تلفات کل شبکه برق ایران در چند سال اخیر در محدوده ۱۰ درصد (با اختلاف ۲/۰ درصد) قرار داشته که در مقایسه با آخرین عدد منتشر شده برای متوسط جهانی (۳/۸ درصد) وضعیت مناسبی دارد.

صمدی در ادامه اظهار داشت: این شاخص وابستگی زیادی به میزان گستردگی شبکه دارد و از این نظر، کشور ما در زمره کشورهای پهناور جهان قرار دارد و این میزان اختلاف با متوسط جهانی دور از انتظار نیست. تلفات فنی در بخش‌های انتقال و توزیع یک امر ذاتی و طبیعی است و در همه شبکه‌های برق وجود دارد و براساس برآوردهای انجام‌ شده، ایران در حداقل ممکن قرار دارد و با کشورهای پیشرفته صنعتی برابری می‌کند.

به گفته وی، بخش قابل‌ توجهی از این تلفات مربوط به تلفات غیرفنی بوده که عملاً مصرف شده و در شبکه تلف نمی‌شود، ولی چون برای آن صورتحساب صادر نشده، در بخش تلفات انرژی قرار می‌گیرد.

صمدی در خصوص مهمترین دلایل این تلفات در کشور نیز گفت: مهمترین دلیل آن، تلفات غیرفنی (انشعابات غیرمجاز) متاثر از شرایط اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی بوده که در برخی مناطق کشور به‌صورت یک معضل اساسی مطرح است و نکته مهم دیگر در این خصوص، برگشت‌پذیر بودن تلفات غیرفنی است، به این ‌معنی که علیرغم تلاش‌های زیاد شرکت‌های توزیع برق در شناسایی و جمع‌آوری برق‌های غیرمجاز، به دلیل عدم وجود قوانین بازدارنده و محدود بودن تبعات برای افراد خاطی، متاسفانه مجددا انشعابات غیرمجاز برقرار شده و تلفات غیرفنی تداوم می‌یابد.

مجری طرح کاهش تلفات توانیر با اشاره به تغییر میزان تلفات شبکه برق در طی ۱۰ سال گذشته، ادامه داد: عمده تغییرات در بخش توزیع برق بوده و در طرح جهادی کاهش تلفات که از مهرماه ۱۳۹۳ شروع شده شاخص تلفات توزیع برق از محدوده ۱۵ درصد با شیب زیادی کاهش یافته و از سال ۱۳۹۸ تاکنون در محدوده ۱۰ درصد و کمتر از آن قرارگرفته و حفظ شده است.

وی در خصوص اقدامات موثر برای کاهش این میزان تلفات نیز گفت: برنامه‌های کاهش تلفات، بطور مستمر در تمامی شرکت‌های توزیع برق کشور پیگیری می‌شود. اقداماتی از قبیل تبدیل شبکه‌های فرسوده‌ی مسی به کابل خودنگهدار، مقابله و جمع‌آوری برق‌های غیرمجاز، تست، بازرسی و تعویض کنتورهای معیوب، بهبود ضریب‌ توان فیدرها و… با تخصیص منابع و بطور ویژه در دستور کار قرار دارند.

صمدی در پایان گفت: فناوری‌هایی از قبیل کابل خودنگهدار و کنتورهای هوشمند از سال‌ها قبل به‌نحو موثری بومی‌سازی‌ شده و با ظرفیت کافی در داخل تولید می‌شود اما در این خصوص دو محدودیت وجود دارد که اولی توسعه این فناوری‌ها به‌معنی تعویض تمامی تاسیسات موجود با فناوری جدید است و دومی هرچند در دانش‌ فنی و امکانات تولید وابستگی نیست، اما در تامین قطعات و مواد اولیه (مانند قطعات الکترونیک، پلیمرها و…) نیاز به واردات همچنان وجود دارد و مشکلات فعلی از قبیل تامین ارز و تحریم‌ها، موانعی در اجرای این طرح‌ها ایجاد کرده است.